Jig & Fixture ความเหมือนที่แตกต่าง
05 Jul 2019
จิ๊ก (Jig) และ ฟิกเจอร์ (Fixture) เป็นเครื่องมือสำหรับงานหลากหลายอุตสาหกรรม ซึ่งถือว่าเป็นอุปกรณ์สำคัญชิ้นหนึ่งที่ใช้ในการจับยึดชิ้นงาน หรือ ช่วยกำหนดตำแหน่งของชิ้นงานในการทำงานนั้นๆ ให้คงที่ เที่ยงตรง ทุกครั้งที่ทำงาน อย่างไรก็ตามหลายคนคงจะสงสัยว่าจิ๊ก (Jig) และ ฟิกเจอร์ (Fixture) นั้นแตกต่างกันอย่างไร ทำไม 2 อย่างนี้ถึงมักจะถูกพูดถึงด้วยกันบ่อยๆ? บอกได้เลยว่าจิ๊กและฟิกซ์เจอร์นี้จะมีความหมายเกี่ยวพันและใกล้เคียงกันมากๆ ซึ่งหากไม่ทำความเข้าใจเจ้า 2 ตัวนี้ให้ดี อาจจะทำให้เกิดความสับสนในการนำไปงานได้จิ๊ก (Jig) เป็นอุปกรณ์พิเศษที่สร้างขึ้นเพื่อกำหนดตำแหน่งการทำงานของชิ้นงาน ทั้งยังทำหน้าที่เป็นตัวนำทิศทางให้กับเครื่องมือตัดอีกด้วย เช่น ตำแหน่งการเจาะ, ตำแหน่งการเดินมีด, ตำแหน่งการประกอบชิ้นส่วน โดยปกติแล้วจิ๊กจะมีปลอกนำทางซึ่งอัดติดแน่นอยู่เสมอ ปลอกนำทางนี้จะทำด้วยเหล็กพิเศษที่ผ่านการชุบแข็งมาแล้ว และจะเป็นตัวที่ใช้สำหรับนำทางในการเจาะรูของดอกสว่านหรือนำทางเครื่องมือตัดอื่น ๆ
ฟิกเจอร์ (Fixture) อุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อรองรับการทำงานซ้ำๆ บนชิ้นงานแบบเดียวกัน หรือบังคับชิ้นงานให้อยู่ในตำแหน่งที่กำหนดไว้อย่างเทียงตรงเพียงอย่างเดียว เพื่อให้ใช้ร่วมกับเครื่องจักรอื่นๆในกระบวนการต่างๆ เช่น การเชื่อม การเจียร การตัด การขึ้นรูปฯลฯ ตัวอย่างฟิกซ์เจอร์ที่เราคุ้นเคยกันอย่างดีก็คือปากกาจับชิ้นงาน
ปกติแล้วจิ๊กและฟิกเจอร์จะถูกออกแบบมาใช้สำหรับในงานใดงานหนึ่งโดยเฉพาะ เพื่อให้พอดีกับส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือพอดีรูปร่างของงานนั้นๆ หากเมื่อทราบถึงความแตกต่างขอจิ๊กและฟิกเจอร์แล้ว เราก็จะได้ชิ้นงานตามความต้องการและช่วยในการผลิตชิ้นงานในตอนต่อไป ให้ได้ขนาดตามรายละเอียดที่กำหนดมาทุกประการ ได้เหมือนกันทุกชิ้น ไม่ว่าจะมีการผลิตจำนวนมากน้อยเพียงใด